Amaurilhoun
Vaccinium myrtillus
Ericaceae
Àutri noum : Agies, Maurilho, Aniroun, Eìse, Brimbalié.
Noms en français : Myrtille, Airelle.
Descripcioun :L'amaurié (aiges en Alouos 04) es uno pichoto planto bouissounouso que trachis sus li relarg safranous de mountagno. Fai de pichòti flour roujo en campano que se duerbon en meme tèms que li fueio. Se destrìo de l'aire-negre qu'a de fueio dentado e pas roundo.
Usanço :Cadun counèis lou bon goust dis amaurilhoun que podon èstre manjado de d'ùni biais (coume en tarto, ço que se fai proun dins d'ùni relarg dis Aup). Es un fru qu'a proun de qualita : èi riche en vitamino (A pèr la visioun au calabrun), en fibro, en antióussidant... Ei vertuous contro li proublèmo de memòri, la fouiro e proun enca. La tisano de fueio èi diuretico. Pèr pas aganta l'ekinococoso, vau mies faire couire li brimbello.
Port : Aubret
Taio : 15 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Vaccinium
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Champino
- Fourèst
- Tourbièro
Estànci : Coulinen à Aupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Vaccinium myrtillus L., 1753
Genèpi(-bastard)
Achillea nana
Asteraceae Compositae
Autre noum : Genèpi-blanc.
Noms en français : Achillée naine, Faux Genépi.
Descripcioun :Aquéu genèpi, de cop que i'a nouma genèpi-blanc, de pas counfoundre emé li "vertadié" genèpi dóu gènre Artemisia, trachis en auto mountagno i raro di coumbo à nèu. Fau dire qu'a uno bono óudour de genèpi au frounsimen. Es uno pichoto planto emé de fueio pulèu longo (2 à 7 cm) di proun bourrihudo e d'enflourejado que rèston en tèsto sarrado.
Usanço :Èi bèn couneigu pèr li pastre pèr si prouprieta vermifujo. Coume li genèpi es uno planto que sougno li plago e li macaduro.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Achillea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 0,6 à 1 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 2200 à 3000 m
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Esboudèu
- Roucaio
- Pelouso
Estànci : Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco
Ref. sc. : Achillea nana L., 1753